ไขข้อสงสัย สเต็มเซลล์ หรือเซลล์ต้นกำเนิดมาจากไหน มีทั้งหมดกี่ประเภท?
เราคงได้ยินคำว่าสเต็มเซลล์ผ่านสื่อต่างๆ ในแง่มุมของการใช้ประโยชน์จากสเต็มเซลล์มากมาย นอกจากการทราบว่าสเต็มเซลล์คืออะไรและมีประโยชน์อย่างไร หลายคนอาจยังไม่ทราบว่าต้นทางของสเต็มเซลล์หรือเซลล์ต้นกำเนิดนั้นมีกี่ประเภทและเก็บจากส่วนใดของร่างกาย รวมถึงการพัฒนาของเซลล์ที่เติบโตไปเป็นเซลล์ชนิดอื่นๆ เพื่อเป็นข้อมูลทางเลือก ในการใช้สเต็มเซลล์ในอนาคต ไปหาคำตอบพร้อมกัน…
ประเภทของสเต็มเซลล์หรือเซลล์ต้นกำเนิด
แหล่งที่มาของสเต็มเซลล์ มีอยู่ด้วยกันหลากหลายชนิด ซึ่งในที่นี้จะขอแบ่งสเต็มเซลล์ตามเนื้อเยื่อหรือเซลล์ในการจัดเก็บ ออกเป็น 2 ประเภทใหญ่ๆ ได้แก่
สเต็มเซลล์แยกจากตัวอ่อน (Embryonic Stem cell; ES)
เป็นสเต็มเซลล์ที่ทำการจัดเก็บได้จาก ‘ตัวอ่อน’ ของมนุษย์ โดยเก็บจากบลาสโตไซต์ ซึ่งเกิดจากการผสมระหว่างเซลล์ไข่กับเซลล์อสุจิได้ 5 - 7 วัน มีจำนวนเซลล์ทั้งหมด 150 เซลล์ ซึ่งสเต็มเซลล์ที่แยกจากตัวอ่อน (Embryonic Stem Cell) นี้จะมีศักยภาพสูงในการแบ่งตัวได้อย่างไม่จำกัด และสามารถเปลี่ยนแปลงไปเป็นเซลล์ต่างๆ ของร่างกายได้เกือบทุกชนิด
สเต็มเซลล์แยกจากสิ่งมีชีวิตโตเต็มวัย (Adult Stem Cell)
เป็นสเต็มเซลล์ที่ได้จากร่างกายของสิ่งมีชีวิตที่เจริญเติบโตเต็มวัย สามารถเก็บได้จากหลายแหล่ง เช่น ไขสันหลัง รากฟันน้ำนม ไขมัน เลือด สมอง และหัวใจ โดยจะไม่ทำหน้าที่แบ่งตัวแต่จะช่วยซ่อมแซมเซลล์ รักษาฟื้นฟูเซลล์ที่บาดเจ็บหรืออักเสบให้กลับมาทำงานปกติแบบเฉพาะอวัยวะนั้นๆ
สรุป ข้อแตกต่างระหว่างสเต็มเซลล์จากตัวอ่อนและสเต็มเซลล์โตเต็มวัย
- สเต็มเซลล์ตัวอ่อน สามารถพัฒนาไปเป็นอวัยวะต่างๆ ในร่างกายได้
- สเต็มเซลล์โตเต็มวัยจะใช้รักษาฟื้นฟูเซลล์ที่บาดเจ็บเสียหายแบบเจาะจงของอวัยวะนั้นๆ
แหล่งที่มาของสเต็มเซลล์ เก็บจากแหล่งใดได้บ้าง?
สเต็มเซลล์หรือเซลล์ต้นกำเนิดนั้นสามารถเก็บได้จากหลายแหล่งด้วยกัน ซึ่งแต่ละแหล่งมีคุณสมบัติแตกต่างกัน ดังนี้
- สเต็มเซลล์จากเลือดสายสะดือ Cord Blood (CB)
เลือดสายสะดือ เป็นแหล่งกำเนิดสำคัญของ ‘สเต็มเซลล์เม็ดเลือด’ ซึ่งอุดมไปด้วยเซลล์อ่อนมากมาย ที่สามารถนำมาใช้ในการฟื้นฟูร่างกายและรักษาโรคต่างๆ โดยเฉพาะโรคเกี่ยวกับระบบเลือด
- สเต็มเซลล์จากเนื้อเยื่อสายสะดือ Cord Tissue (CT) หรือ MSCs
เนื้อเยื่อสายสะดือเป็นแหล่งกำเนิดสเต็มเซลล์ที่ประกอบไปด้วย MSCs เซลล์ต้นกำเนิดมีเซนไคม์ ที่สามารถเจริญเป็นเนื้อเยื่อต่างๆ ได้ สามารถใช้กับสมาชิกในครอบครัวและใช้กับผู้อื่นได้เช่นกัน
- สเต็มเซลล์จากเนื้อเยื่อหุ้มรก Amnion Tissue (AT)
เนื้อเยื่อหุ้มรก แบ่งเป็นสเต็มเซลล์ 2 ชนิด คือ สเต็มเซลล์ชนิดจากเนื้อเยื่อบุผิว (Epithelial Stem Cells) และมีเซนไคมอลสเต็มเซลล์ (Mesenchymal Stem Cells)
- สเต็มเซลล์สกัดจากรก Placenta
สเต็มเซลล์ที่สกัดจากเนื้อรกเป็นแหล่งรวบรวมเอนไซม์และสารที่ออกฤทธิ์ทางชีวภาพมากมาย เช่น สารพันธุกรรมอาร์เอ็นเอ ดีเอ็นเอ เปปไทด์ กรดอะมิโน โปรตีน เป็นต้น
สเต็มเซลล์แต่ละชนิดพัฒนาไปเป็นอะไรได้บ้าง?
เนื่องจากสเต็มเซลล์ หรือเซลล์ต้นกำเนิดนั้นมาจากหลากหลายแหล่งที่มา ทำให้มีคุณสมบัติในการพัฒนาเปลี่ยนแปลงตัวเองไปเป็นเซลล์อื่นๆ ที่แตกต่างกัน ดังนี้
- Hematopoietic Stem Cells (HSCs) สเต็มเซลล์จากไขกระดูก สเต็มเซลล์จากกระแสเลือด และสเต็มเซลล์จากเลือดสายสะดือ สเต็มเซลล์เหล่านี้สามารถพัฒนาเปลี่ยนแปลงไปเป็นเซลล์ในกลุ่มเม็ดเลือดต่างๆ เช่น เซลล์เม็ดเลือดแดง เซลล์เม็ดเลือดขาวและเกล็ดเลือด
- Mesenchymal Stem Cells (MSCs) สเต็มเซลล์จากเนื้อเยื่อสายสะดือ รก เยื่อหุ้มรก สเต็มเซลล์ชนิดนี้ มีเซนไคม์ หลังจากรับสเต็มเซลล์จะสามารถเปลี่ยนแปลงพัฒนาไปเป็นเซลล์จำเพาะของเนื้อเยื่อนั้นๆ ได้ เช่น เนื้อเยื่อตับ เนื้อเยื่อประสาท และเนื้อเยื่อกระดูก เป็นต้น แต่สเต็มเซลล์ชนิดนี้มีการฟื้นฟูอวัยวะได้อย่างจำเพาะ เช่น หากเป็นสเต็มเซลล์ที่ได้จากระบบหัวใจ เมื่อนำมาเพาะเลี้ยงและใช้งาน สเต็มเซลล์นั้นจะตรงเข้าไปซ่อมแซมและเปลี่ยนแปลงไปเป็นเซลล์หัวใจเท่านั้น ซึ่งต่างจากคุณสมบัติของของเซลล์ที่แยกจากตัวอ่อน
จะเห็นได้ว่าหลายส่วนของร่างกายมนุษย์สามารถเป็นแหล่งเก็บสเต็มเซลล์ หรือเซลล์ต้นกำเนิดได้หลากหลายประเภท อีกทั้งเทคโนโลยีในปัจจุบันยังสามารถจัดเก็บสเต็มเซลล์เพื่อใช้ในอนาคตได้ ทำให้มีทางเลือกในการฟื้นฟูร่างกายเพิ่มขึ้นอีกทาง สำหรับท่านที่ต้องการเข้ารับการเก็บสเต็มเซลล์หรือใช้สเต็มเซลล์ดูแลฟื้นฟูร่างกาย แนะนำให้เข้ารับคำปรึกษาจากแพทย์ผู้เชี่ยวชาญก่อนเสมอ เพื่อประเมินสภาพร่างกาย รวมถึงการใช้จำนวนสเต็มเซลล์และการเลือกใช้สเต็มเซลล์ในวิธีที่เหมาะสม โดยที่ R3 Life Wellness Center เรามีแพทย์ผู้เชี่ยวชาญในการใช้สเต็มเซลล์เฉพาะทาง สามารถเข้ารับบริการได้ตลอดระยะเวลาทำการ
รายละเอียด STEM CELL THERAPY คลิก
สอบถามข้อมูลเพิ่มเติมหรือสำรองเวลาเข้ารับบริการ ได้ที่
R3 Life Wellness Center 42 อาคาร ไอ ซี พี ชั้น 4 ถนนสุรวงศ์ แขวงสี่พระยา เขตบางรัก กทม.
โทร. 0 2233 8000, 088 689 8888
Facebook: https://www.facebook.com/r3lifewellness
Line: @r3lifewellness
